ประวัติพระธาตุจอมแจ้ง

วัดพระธาตุจอมแจ้ง มีชื่อเต็มตามแผ่นศิลาจารึกว่า “พระมหาชินธาตุเจ้าจอมแจ้ง สระหนองปลิง” ภายในองค์พระธาตุ บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าภายหลังชาวบ้านจึงเรียกดอยแห่งนี้ว่า ดอยจอมแจ้ง ตามชื่อของพระธาตุ

แต่เนื่องจากองค์พระธาตุประดิษฐานอยู่บนยอดดอยสูง และมีอายุยาวนาน จึงชำรุดทรุดโทรมเกินกว่าที่จะบูรณะได้ แผ่นศิลาจารึกได้มีบันทึกเป็นอักษรธรรม ภาษาล้านนา ไว้ แปลเป็นไทยมีใจความว่า ในวันเสาร์ ที่ ๒๑ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๗๒ ตรงกับวันเสาร์ แรม ๓ ค่ำ เดือน ๑๒ เหนือ ปีมะเส็ง จุลศักราช ๑๒๙๑ เวลา ๑๕ นาฬิกา ครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง เมืองลี้ จังหวัดลำพูน มาเป็นประธานในบูรณะปฏิสังขรณ์พระธาตุดวงนี้ โดยมีพระกั๋ญจะนะผาบภิกขุ เป็นผู้ดูแลการก่อสร้าง พร้อมกับพระภิกษุ สามเณรมากมายมาร่วมกันบูรณะ แลฝ่ายฆารวาส ยังมีหลวงพงษ์สุรสวัสดิ์ เจ้าหลวงเมืองพาน แม่เจ้าคำแปง และชายา บุตรธิดาทุกองค์ ทั้งราษฎรจากทั่วสารทิศมาร่วมกันบูรณะองค์พระธาตุ โดยการช่วยกันหาบก้อนอิฐ หิน ทราย วัสดุในการก่อสร้างขึ้นไปยังยอดดอย เพื่อ ก่อเจดีย์ครอบองค์เก่าซึ่งเหลือเพียงซากปรักหักพังเท่านั้น การก่อสร้างในสมัยนั้นเป็นไปด้วยความยากลำบาก แต่ก็ไม่เป็นอุปสรรคแต่อย่างใด ด้วยแรงศรัทธาของประชาชนที่มีต่อครูบาเจ้าศรีวิชัย การก่อสร้างจึงแล้วเสร็จในเวลาต่อมา ซึ่งในขณะนั้นครูบาเจ้าศรีวิชัย อายุได้ ๕๑ ปี

อ้างอิง wikipedia